7 listopada 2025 roku w Bibliotece Miejskiej w Puławach miały miejsce uroczystości jubileuszowe poświęcone 1700-leciu I Soboru Powszechnego oraz 100-leciu ogłoszenia w Warszawie tomosu autokefalii kościoła prawosławnego w Polsce.

Organizatorem wydarzenia byli: Chełmskie Centrum Kultury Prawosławnej, Prawosławna Diecezja Lubelsko-Chełmska, Urząd Miasta w Puławach oraz Parafia Prawosławna pw. św. Równej Apostołom Marii Magdaleny w Puławach.

Spotkanie rozpoczęło się od wprowadzenia w problematykę wydarzenia, czego dokonał arcybiskup lubelski i chełmski Abel. Hierarcha zwrócił uwagę na istotność jubileuszy, wśród których jeden dotyczy całego świata chrześcijan, z kolei drugi kontynuuje zapoczątkowane w ubiegłym roku świętowanie samodzielności cerkwi prawosławnej w Polsce. Dzisiejsze sympozjum naukowe, wernisaż wystawy oraz koncert mają za zadanie zwrócić uwagę współczesnego odbiorcy na wymiar duchowości, soborowości i dziękczynienia Bogu za dar autokefalii. Puławy ze swym historycznym dziedzictwem, a także wielkim orędownictwem św. męczennika i wyznawcy Onufrego z domu Gagaluk, stanowią dzisiaj wspaniałą ambasadę wschodniej kultury nad brzegami Wisły. Poprzez nasze zgromadzenie dajemy świadectwo rodzimej wiary i kultury oraz uzupełniamy lukę społecznej świadomości w zakresie tradycji prawosławnej – zaznaczył Władyka.

Następnie referat pt. Droga Kościoła prawosławnego w Polsce do autokefalii – od misji cyrylo-metodiańskiej do czasów współczesnych wygłosił prof. Roman Wysocki z UMCS w Lublinie. Naukowiec periodyzując historię cerkwi prawosławnej w Rzeczypospolitej przedstawił liczne aspekty obecności tradycji prawosławnej oraz historycznych wyzwań Prawosławnych na ziemiach dawnej Diecezji Chełmskiej.

Z kolei problematykę historii i współczesnej recepcji I Soboru Powszechnego w Nicei (325 r.) omówił protodiakon dr Łukasz Leonkiewicz z Prawosławnego Seminarium Duchownego w Warszawie. W wystąpieniu omówiono główne elementy soborowych postanowień, aspekt świętowania Wielkanocy oraz zwrócono uwagę na współczesne oddziaływanie soboru w chrześcijańskim świecie.

Dodatkowym elementem spotkania była projekcja filmu pt. Diecezja lubelsko-chełmska jako duchowy owoc autokefalii kościoła prawosławnego w Polsce.

Całość jubileuszowych uroczystości zwieńczył koncert muzyki cerkiewnej w wykonaniu kwartetu chóru duchowieństwa Prawosławnej Diecezji Lubelsko-Chełmskiej pod kierownictwem protodiakona Jana Natiażko.

W wydarzeniu udział wzięli m.in. zastępca Prezydenta Miasta Puławy Grzegorz Nowosadzki, wiceprzewodnicząca Rady Miasta Puławy Anna Szczepańska-Świszcz, dyrektor Kancelarii Sejmiku Województwa Lubelskiego Janusz Wawerski, kierownik Działu Penitencjarnego Zakładu Karnego w Opolu Lubelskim mjr Krzysztof Głowiński, dyrektor Wydziału Kultury, Promocji i Komunikacji Społecznej Urzędu Miasta Puławy Łukasz Kołodziej.

Tego dnia odbył się również wernisaż wystawy poświęconej 1700-leciu I Soboru Powszechnego oraz 100-leciu autokefalii Polskiego Autokefalicznego Kościoła Prawosławnego.

Partnerem wydarzenia było Województwo Lubelskie.

Fot. Archiwum ChCKP

Tekst. ks. Jarosław Szczur