Tradycyjnie w niedzielę po święcie Podwyższenia Krzyża Pańskiego społeczność prawosławna Podlasia pielgrzymuje do niewielkiej świątyni prawosławnej w Nosowie, aby w modlitewnym nastroju adorować Leśniańską Ikonę Matki Bożej.

Leśniański monaster, w dziejach dziedzictwa Cerkwi prawosławnej w Polsce znany jest jako znaczący ośrodek monastycyzmu. Dzięki leśniańskim mniszkom powstały na terenie historycznej Eparchii Chełmskiej monastery żeńskie w Radecznicy i Turkowicach oraz w Wirowie i Krasnymstoku.

Ikona Matki Bożej Leśniańskiej objawiła się w cudowny sposób w święto Podwyższenia Krzyża Pańskiego w 1683 roku prawosławnemu mieszkańcowi wsi Bukowice, Aleksandrowi Stelmaszczukowi. Prawosławny lud Południowego Podlasia do dnia dzisiejszego w pieśni paraliturgicznej upamiętnia to wydarzenie słowami: „Stelmaszczuk był prawosławnyj, wydał obraz Tiebie jawnyj, O Maryje….” Objawienie Ikony Matki Bożej Leśniańskiej było szczególnym błogosławieństwem i duchowym pokrzepieniem dla prawosławnej społeczności, która w trudnych czasach ekspansji uniatyzmu, wraz ze swoim władyką Paisjuszem (Czerkawskim), zachowywała wierność Świętemu Prawosławiu.

Mniszki Leśniańskiego Monasteru na Południowym Podlasiu podzieliły los „bieżeństwa” ewakuując się wraz ze słynącą cudami ikoną Matki Bożej, oraz cząstką relikwii św. ihumena Atanazego Brzeskiego Wyznawcy. Ich droga prowadziła przez Petersburg, Moskwę, Bukowinę, Sremskie Karlowce i Monaster Hopowo w Serbii, aż w 1950 roku osiedliły się we Francji, w miejscowości Provemont, nieopodal Paryża.

Tegorocznej uroczystości w Nosowie przewodniczył arcybiskup Abel, ordynariusz Diecezji Lubelsko-Chełmskiej wraz z arcybiskupem Paisjuszem, ordynariuszem Diecezji Przemysko-Gorlickiej. Tradycyjnie święto zgromadziło pielgrzymów z Białegostoku, Siemiatycz, Bielska Podlaskiego, Narwi, Kleszczel, a także liczne grono duchowieństwa.

Warto przypomnieć rok 2022, kiedy święto Leśniańskiej Ikony Matki Bożej miało szczególnie uroczysty charakter. Do świątyni wniesiono wówczas wierną kopię Leśniańskiej Ikony Matki Bożej, przygotowaną w Grecji i poświęconą przy oryginalnej słynącej cudami ikonie w monasterze w Provemont. Był to dar znanego mecenasa Diecezji Lubelsko-Chełmskiej, Konstantina Gieorgijewicza Shavela, którego obecność na tegorocznym święcie szczególnie podkreślił władyka Abel .

Przed rozpoczęciem świątecznej Boskiej Liturgii hierarchów tradycyjnie przywitali najpierw najmłodsi parafianie z kwiatami, a następnie chlebem i solą starosta cerkiewny oraz proboszcz ks. prot. Jan Jałoza. Boską Liturgię uświetnił pięknym śpiewem oktet duchowieństwa diecezji lubelsko-chełmskiej pod kierownictwem ks. diakona Jana Natiażko. Z błogosławieństwa arcybiskupa Abla homilię wygłosił ks. prot. Korneliusz Wilkiel, proboszcz wojskowo-cywilnej parafii w Białej Podlaskiej. Większość wiernych uczestniczących w Boskiej Liturgii przystąpiła do Sakramentu Eucharystii.

Podczas tradycyjnej procesji wokół świątyni wzniesiono modlitwy przy grobach śp. ks. Józefa Pleskowicza, długoletniego proboszcza parafii w okresie międzywojennym a także przy mogiłach zasłużonych rodzin duchownych naszej Cerkwi wywodzących się z nosowskiej parafii o. archimandryty Eulogiusza (Horbowca) i rodziny Tokarewskich.

Na zakończenie uroczystości arcybiskup Abel podziękował arcybiskupowi Paisjuszowi, przybyłemu duchowieństwu i licznie zgromadzonym pielgrzymom, którzy często pokonali dziesiątki kilometrów, aby stanąć przed obliczem Leśniańskiej Matki Bożej. Hierarcha podziękował również chórowi oraz gospodarzowi święta, ks. Janowi Jałozie, gratulując mu otrzymania kolejnej kapłańskiej nagrody – palicy, przyznanej przez Święty Sobór Biskupów PAKP na Paschę 2025 roku. Słowa pozdrowień skierował również do oficjalnych gości: o. Łukasza, przeora klasztoru Ojców Paulinów w Leśnej Podlaskiej, Pawła Kazimierskiego – wójta gminy Leśna Podlaska, Mariana Tomkiewicza – przewodniczącego Rady Powiatu Bialskiego, a także dyrektorów placówek oświatowych i lokalnych samorządowców. Następnie głos zabrał arcybiskup Paisjusz, dziękując arcybiskupowi Ablowi za możliwość uczestniczenia w tak doniosłym święcie.

Po symbolicznym posiłku pielgrzymi raz jeszcze zebrali się w cerkwi, aby uczestniczyć w Akatyście przed Ikoną Leśniańskiej Matki Bożej.

ks. Jerzy Łukaszewicz

fot. Grażyna Hankiewicz