Smoleńska Ikona Bogarodzicy
/Smolenskaja Ikona Bożijej Matieri "Hodigitrija"/

Smoleńska Ikona Matki Bożej, jak mówi tradycja, została napisana przez ewangelistę Łukasza jeszcze za ziemskiego życia Matki Bożej.

Przez długi okres czasu ikona znajdowała się w cerkwi Blachereńskiej w Konstantynopolu. W 1046 r. cesarz bizantyjski Konstanty IX Monomach oddając swą córkę Annę za ruskiego księcia Wsiewołoda błogosławił ją na drogę ikoną Matki Bożej, która też towarzyszyła jej w drodze z Konstantynopola do Czernihowa. Stąd pochodzi nazwa ikony - "Hodigitria", co oznacza "Przewodniczka". Istnieje też inne wyjaśnienie nazwy. Niektórzy sądzą, że Smoleńska ikona jest kopią z Blachereńskiej Ikony Matki Bożej, noszącej przydomek "Hodigitria" i jako kopia otrzymała tą samą nazwę.

Syn księcia Wsiewołoda Włodzimierz Monomach przeniósł ikonę do Smoleńska i umieścił w cerkwi Zaśnięcia Matki Bożej. Od tej pory ikonę zaczęto nazywać Smoleńską.

W 1238 r. podczas najazdu Tatarów na Ruś jeden z oddziałów wroga wdarł się na Ziemię Smoleńską. Miastu groziła zagłada, jednak dzięki modlitwom przed Smoleńska Ikoną Matka Boża zbawiła je poprzez bogobojnego rycerza Merkurego.

Dwukrotnie, w 1398 i 1812, w obawie przed obcymi wojskami ikona ikonę wywożono ze Smoleńsk do stolicy Rosji, za pierwszym razem do moskiewskiego soboru Zwiastowania Matki Bożej, a za drugim do soboru Zaśnięcia Matki Bożej. Za każdym razem jednak powracała, by chronić lud smoleński przed najeźdźcami. W 1812 r. w przededniu bitwy pod Borodino Smoleńska ikona wraz z Włodzimierską i Iwerską przebywały w obozie wojsk rosyjskich, podtrzymując żołnierzy na duchu.

Cudotwórcza Smoleńska Ikona Matki Bożej jest jedną z powszechnie czczonych, posiada wiele kopii, z których najbardziej znane znajdują się w Moskwie, Ławrze Troice-Siergijewej, Kostromie, Jarosławiu, Supraślu.

Święto Smoleńskiej Ikony Matki Bożej obchodzone jest 28 lipca/10 sierpnia.


Jarosław Charkiewicz