21 czerwca 2022 roku delegacja Diecezji Lubelsko-Chełmskiej, na czele z jej ordynariuszem arcybiskupem Ablem odwiedziła Monaster Leśniańskiej Ikony Matki Bożej w Provemont we Francji.

Głównym celem wyjazdu była modlitwa słowami akatystu przed oryginalną Leśniańską Ikoną Bogurodzicy oraz wierną kopią, która została wykonana w Salonikach, w Grecji. Ofiarodawcą oraz głównym inicjatorem odtworzenia oryginału Leśniańskiej Ikony Bogurodzicy, która jest wyrzeźbiona w kamieniu, jest Konstantin Gieorgijewicz Szawel. Po zakończeniu akatystu abp Abel dokonał obrzędu poświęcenia ikony oraz przyłożył do niej oryginalną cudotwórczą ikonę, która przybyła z siostrami z Leśnej Podlaskiej. Historyczne wydarzenie, które miało miejsce w podparyskim Provemont, było inauguracją tegorocznych uroczystości związanych z pielgrzymowaniem kopii Leśniańskiej Ikony Bogurodzicy do wybranych miejsc w Polsce. Pielgrzymowanie ikony rozpocznie się od monasteru św. Onufrego w Jabłecznej, gdzie będzie wystawiona do modlitewnej adoracji podczas uroczystości ku czci patrona monasteru św. Onufrego Wielkiego, a kulminacją będzie uroczyste jej wprowadzenie do Cerkwi w Nosowie, nieopodal Leśnej Podlaskiej, dnia 2 października 2022 r., w dniu święta ku czci Leśniańskiej Ikony Matki Bożej.

Ordynariuszowi diecezji Lubelsko-Chełmskiej towarzyszyli: ks. Józef Fejsak, z Prawosławnego Kościoła Czech i Słowacji, który od lat żyje w przyjacielskich relacjach z siostrami Leśniańskiego monasteru; ks. Paweł Samoluk proboszcz parafii w Lykostomo w Grecji, który pośredniczył w procesie wykonania ikony; ofiarodawca i pomysłodawca napisania ikony - Konstantin Gieorgijewicz Szawel; ks. Korneliusz Wilkiel - proboszcz parafii prawosławnej p.w. św. Jerzego w Biłgoraju oraz Dymytro Pokchyluk.

Po nabożeństwie głos zabrał abp Abel, wyrażając wdzięczność dla ihumenii Monasteru - Matuszki Eufrozyny za ciepłe przyjęcie oraz możliwość wzniesienia modlitwy przed Leśniańską Ikony Matki Bożej, która dla ziemi chełmskiej i podlaskiej jest wielką świętością. Jako dar dla monasteru hierarcha przekazał ikonę św. Serafima Zahorowskiego z cząsteczką relikwii.

Następnie członkowie delegacji pokłonili się świętościom monasteru i udali się na wspólny obiad z siostrami Leśniańskiej wspólnoty.

Tego samego dnia, po powrocie do Paryża miało miejsce spotkanie ze zwierzchnikiem Arcybiskupstwa Zachodnioeuropejskich Parafii, metropolitą Dubieńskim Janem. Metropolicie Janowi towarzyszył jego sekretarz Andriej Gutko, który pochodzi z Nowowołyńska na Ukrainie. Ikona została wniesiona do katedry św. Aleksandra Newskiego w Paryżu, gdzie została wzniesiona gorliwa modlitwa.

Ikona Matki Bożej Leśniańskiej w cudowny sposób objawiła się w dniu święta Podwyższenia Krzyża Pańskiego 14/27 września 1683 roku. W samo południe Aleksander Stelmaszczuk, pasący krowy mieszkaniec wsi Bukowicze, wszedł do gęstego zagajnika. Zdumiał się, gdy dostrzegł pomiędzy konarami rosnącej w nim gruszy kamienną ikonę jaśniejącą przedziwnym blaskiem. Pobiegł do swojego kuzyna Mirona Makaruka, aby on również zobaczył to, co było jego udziałem. Gdy okazało się, że od kamiennej ikony w dalszym ciągu rozchodzi się przedziwna światłość, wspólnie udali się do miejscowego prawosławnego kapłana i opowiedzieli mu o cudzie. Kamienna ikona miała formę płaskorzeźby. Wizerunek Matki Bożej trzymającej Chrystusa na lewej ręce był wyżłobiony w jasnym owalnym kamieniu. Początkowo kamienna ikona została umieszczona w domu Mirona Makaruka. Wkrótce została przemocą przejęta przez mieszkającego w pobliżu szlachcica wyznania katolickiego, który zapragnął ją mieć w swym domu. Nie przyniosła jednak ani jemu, ani jego bliskim spodziewanego błogosławieństwa. Wskutek nieszczęść, które spadły na jego rodzinę, szlachcic zrozumiał, że nie jest wolą Boga, aby był w posiadaniu tej przedziwnej ikony i przekazał ją do cerkwi we wsi Bukowicze. Prawosławni wierni za sprawą kamiennej ikony Bogarodzicy z Chrystusem doświadczyli wielu łask. Modlitwa przed tą cudotwórczą ikoną zaowocowała wieloma uzdrowieniami, których już w połowie XVIII stulecia odnotowano ponad pięćset. Pojawienie się cudotwórczej Leśniańskiej Ikony Matki Bożej dokonało się w trudnym czasie dla prawosławnych chrześcijan, których na terenie Rzeczypospolitej przymuszano do przyjęcia postanowień unii brzeskiej i przejścia pod zwierzchnictwo papieża. Prześladowania odcisnęły bolesne piętno i zrodziły opór, zwłaszcza mnichów i wiernych. Do gorliwości w zachowywaniu wiary swych przodków w szczególny sposób nawoływał św. męczennik Atanazy ihumen Brzeski. Prawosławni mieszkańcy południowego Podlasia i Chełmszczyzny nie mieli własnego arcypasterza. Odwrócili się od biskupa Dionizego, który przeszedł na uniatyzm. Król zaś nie wyrażał zgody na wyświęcenie dla nich nowego prawosławnego hierarchy. Szczególnymi ośrodkami oporu wobec unii stawały się monastery i bractwa cerkiewne. Monaster św. Onufrego Wielkiego w Jabłecznej nieprzerwanie dawał świadectwo zachowywania prawosławnej wiary.

Wielką stratą dla prawosławnych mieszkańców Chełmszczyzny i południowego Podlasia było przejęcie w 1752 roku cudotwórczej Leśniańskiej Ikony Matki Bożej przez katolików, którzy umieścili ją w kościele w Leśnej Podlaskiej. Triumfalny powrót cudotwórczej Ikony Bogarodzicy do Cerkwi prawosławnej miał miejsce dopiero w drugiej połowie XIX wieku. Wielu unitów w 1875 roku powróciło do wiary swych przodków. W 1885 roku z błogosławieństwa władyki Leoncjusza, arcybiskupa chełmskiego i warszawskiego, erygowana została w Leśnej Podlaskiej żeńska prawosławna wspólnota monasterska. Przyczynił się do tego św. Jan z Kronsztadu. 26 sierpnia 1889 roku w Leśnej został erygowany żeński monaster prawosławny. Na przełożoną tej wspólnoty monastycznej została wybrana mniszka Katarzyna (Jefimowska), pochodząca z arystokratycznego rodu. Monaster Leśniański zaczął się prężnie rozwijać. Wzniesiono budynki monasterskie. Nowe inwestycje były wspierane przez św. Jana z Kronsztadu, który też dwukrotnie odwiedził ten monaster, zanosząc żarliwe modlitwy przed cudotwórczą Ikoną Matki Bożej Leśniańskiej. W 1915 roku nastąpiło tzw. bieżeństwo, kiedy to około 300 mniszek Leśniańskiego Monasteru ewakuowało się w głąb Rosji, zabierając ze sobą największe świętości – cudotwórczą Ikonę Matki Bożej Leśniańskiej, relikwie św. Atanazego ihumena brzeskiego i utensylia cerkiewne. Część sióstr zatrzymała się w Piotrogradzie, a część wraz z dziećmi, którymi opiekowały się w Leśnej, osiadła w Pomietajewskiem Monasterze k. Niżnego Nowgorodu. W roku 1920 około 70 leśniańskich mniszek pod przewodnictwem ihumenii Katarzyny zabrało Ikonę Matki Bożej Leśniańskiej oraz relikwie św. Atanazego Brzeskiego i udały się przez Bukowinę do Serbii. Osiedliły się w Monasterze Hopovo w Fruškiej górze. 18 października 1925 roku zmarła ihumenia Katarzyna.

Jej doczesne szczątki spoczywają w Monasterze Hopovo. W roku 1950 leśniańskie mniszki przesiedliły się do Francji. Początkowo zatrzymały się w miejscowości Fourgueaux, a w 1967 roku na stałe osiedliły się w miejscowości Provemont. Tam też do słynącej cudami Leśniańskiej Ikony Matki Bożej od ponad już pięćdziesięciu pięciu lat przybywają liczni pielgrzymi. Na terenie dawnej historycznej diecezji chełmskiej, która została w 1989 roku restytuowana na dzisiejszą diecezję lubelsko-chełmską, w 1993 roku został wznowiony kult Leśniańskiej Ikony Matki Bożej w zabytkowej cerkwi pw. św. Archanioła Michała w Nosowie (w odległości 2 km od Leśnej Podlaskiej). W pierwszą niedzielę po święcie Podwyższenia Krzyża Pańskiego do Nosowskiej cerkwi przybywają liczni pielgrzymi, aby wspólnie zanosić modlitwy przed kopią Leśniańskiej Ikony Matki Bożej.

fot. ks. Korneliusz Wilkiel, Dmytro Pokhyliuk